ദുര്‍മോഹങ്ങളും ദുരകളുമാണ് അടിച്ചിറക്കേണ്ട ചെകുത്താന്മാര്‍ അഫ്‌സല്‍ ഐക്കരപ്പടി
പണ്ട്, നാട്ടിന്‍ പുറങ്ങളില്‍ വൈദ്യുതിയെത്താത്ത കാലം. പൊട്ടിച്ചൂട്ടും, ഒടിയനും മാപ്പിളജിന്നും ഹിന്ദു യക്ഷിയും സന്ധ്യയായാല്‍ നമ്മുടെ ഇടവഴികളിലൂടെയും പാടവരമ്പിലൂടെയും പുഴയോരത്തിലൂടെയും സൈ്വരവിഹാരം നടത്തിയിരുന്ന നാട്ടിന്‍ പുറങ്ങളും കവലകളും ബള്‍ബുകളാല്‍ നിറഞ്ഞപ്പോള്‍ ഇവരുടെ പൊടിപോലും വൈദ്യുതി കാണാതായി. പേടിപ്പിക്കാനും പറഞ്ഞു ചിരിക്കാനുമായി കുറെ പഴങ്കഥകള്‍ മാത്രം ബാക്കിയായി.
എന്നാലിന്ന് എല്‍ ഇ ഡി-ഹാലജന്‍ ബള്‍ബുകള്‍ക്ക് കീഴെ എല്‍സിഡി സ്‌ക്രീനില്‍ മൗലവിമാരും പണ്ഡിതരും ജിന്നിനെയും പിശാചിനെയും ബാധയെയും കേറ്റുന്നു… ഇറക്കുന്നു…. ആരോപിക്കുന്നു…. മുസ്‌ലിം ജിന്നോ ഹിന്ദു ജിന്നോ എന്നിടത്തുനിന്ന് ജിന്നുകളെക്കൊണ്ടുള്ള തവസ്സുലും ഇസ്തിഗാസയും പിന്നെ റുഖിയ ശറഇയ്യയും. അങ്ങനെ പോകുന്നു നാട്ടുകവലകളിലെ സംവാദങ്ങള്‍. ഇതെല്ലാം കാണുമ്പോള്‍ ദൗത്യം മറന്ന സമുദായവും സംഘങ്ങളും പിശാചിന്റെ ദുര്‍ബോധനത്തില്‍ പെട്ടുപോയോ എന്ന് നാം സംശയിച്ചുപോകുന്നു.
‘മനുഷ്യരിലും ജിന്നിലും പെട്ട പിശാചുക്കളുടെ ദുര്‍ബോധനം’ എന്ന ഖുര്‍ആനിന്റെ പ്രയോഗം ആധുനിക കാലത്ത് മനുഷ്യന്റെ മാനസിക വ്യാപാരങ്ങളിലേക്കാണ് വിരല്‍ചൂണ്ടുന്നത്. അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുള്ള ഹദീസുകളുടെ, ആധികാരികതയും പ്രാമാണികതയും ചര്‍ച്ച ചെയ്യേണ്ടവര്‍ ചര്‍ച്ച ചെയ്യട്ടെ. മനുഷ്യന്റെ ഇന്ദ്രിയങ്ങള്‍ക്കപ്പുറത്തുള്ള അല്ലാഹുവിന്റെ വിജ്ഞാനീയത്തിലും നിയന്ത്രണത്തിലും ഉള്‍പ്പെട്ട അദൃശ്യരായ ജിന്നുകളെ നമുക്ക് വെറുതെ വിടാം. രോഗം ശാരീരികമോ മാനസികമോ ആകട്ടെ, പിശാചിനെ ഒച്ചയിട്ടും അടിച്ചും കുത്തിയും ഇറക്കുന്നതിന് മുമ്പ് രോഗകാരണം കണ്ടെത്തേണ്ടതില്ലേ? രോഗത്തെയല്ല രോഗകാരണത്തെയാണ് നാം ചികിത്സിക്കേണ്ടത്. രോഗം വന്ന് ചികിത്സിക്കുന്നതിനേക്കാള്‍ നല്ലത് രോഗം വരാതെ നോക്കലാണ്.
പിശാചിനാവട്ടെ, മറ്റു ബാഹ്യശക്തികള്‍ക്കാവട്ടെ മനസ്സില്‍ ദുര്‍മന്ത്രണം നടത്താന്‍ കഴിയുന്നത് നമ്മുടെ മനസ്സിന്റെ ഭൗതികവും ആത്മീയവുമായ ദൗര്‍ബല്യം ഒന്നുകൊണ്ടുമാത്രമാണ്. മനസ്സിന്റെ ശക്തിയെ കീഴടക്കാന്‍ മനുഷ്യരില്‍പെട്ട പിശാചുക്കള്‍ക്കോ പൈശാചിക പ്രതിഭാസങ്ങള്‍ക്കോ കഴിയുന്നതിന്റെ കാരണവും യുക്തിയുമാണ് നാം കണ്ടെത്തേണ്ടത്. മനുഷ്യന്റെ ചാപല്യങ്ങളെ തട്ടിയുണര്‍ത്തുന്ന ശൈത്വാനീയത്തുകളെ നാം തിരിച്ചറിഞ്ഞാല്‍ അവയ്‌ക്കെതിരെയുള്ള ചികിത്സയും എളുപ്പമാവും.
വടിയെടുത്തോടിക്കുന്ന പിശാച് വൈദ്യുതിയില്ലാത്ത ഒടിയന്റെ കാലത്തുണ്ടായിരുന്നു. വെളിച്ചത്ത് വരുന്ന പിശാചിനെ തിരിച്ചറിയാനും നേരിടാനുമുള്ള വിദ്യ ഓരോ സത്യവിശ്വാസിക്കും വശമുണ്ടായിരിക്കണം. ബൗദ്ധിക വായനയിലൂടെ തന്നെ ഖുര്‍ആനിന്റെയും മനശാസ്ത്രത്തിന്റെയും പരിസരത്തുനിന്ന് അല്ലാഹു താക്കീത് നല്‍കിയ ‘ദുര്‍ബോധനം’ എന്താണെന്ന് നമുക്ക് ബോധ്യമാകും.
ദുര്‍ബോധനം വരുന്ന വഴികള്‍
ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഉല്‍പാദിപ്പിക്കാത്ത, ഉല്‍പാദിപ്പിക്കുന്നത് ഉപയോഗിക്കാത്ത ജീവിതം രൂപപ്പെടുന്ന ഒരു സാംസ്‌കാരിക കുടുംബ പരിസരത്താണ് നാം കഴിഞ്ഞുകൂടുന്നത്. കൂടുതല്‍ നിര്‍വികാരനും അരാഷ്ട്രീയനുമാക്കി, സകലസൗകര്യങ്ങളും നേടിയെടുക്കണമെന്ന അതിരുകളില്ലാത്ത സ്വപ്‌നങ്ങളുടെ മോഹനവലകള്‍ വിരിച്ച് മനുഷ്യനെ കീഴ്‌പ്പെടുത്തുന്നതും പിശാച് തന്നെയാണ്. ഇതിനെ സൈദ്ധാന്തികതലത്തില്‍ സാംസ്‌കാരിക മുതലാളിത്തമെന്ന് നാം പേരിട്ട് വിളിക്കാറുണ്ട്. ചിന്തകളെപ്പോലും സ്വാധീനിക്കുന്ന അധിനിവേശത്തെ ഖുര്‍ആന്റെ ഭാഷയിലെ ‘ശൈത്വാനീയത്താ’യി മനസ്സിലാക്കാന്‍ വിശ്വാസിക്ക് സാധിക്കണം.
മനുഷ്യനെ സകല ജീര്‍ണതയിലേക്കും നയിക്കുന്ന ആധുനിക മുതലാളിത്ത സങ്കല്പങ്ങളും ഖുര്‍ആന്‍ പരാമര്‍ശിക്കുന്ന ഖന്നാസിന്റെ ഭാഗം തന്നെയല്ലേ? മനുഷ്യഹൃദയങ്ങളിലെ 
ഉപഭോഗതൃഷ്ണയെ വളര്‍ത്തി വലുതാക്കി, ഭൗതികതയുടെ കെട്ടുപാടുകളില്‍ കുരുക്കി, അവന് വേണ്ടതെല്ലാം ഭൂമിയിലൊരുക്കിക്കൊടുത്ത്, മയക്കിക്കിടത്തി പിശാച് അതിന്റെ അജണ്ട നടപ്പാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു.
എല്ലാ പ്രവാചകന്മാരും ശത്രുക്കളാക്കിയ മനുഷ്യരിലും ജിന്നിലുംപെട്ട പിശാചുക്കള്‍ വഞ്ചനാത്മകമായ മോഹന വാക്യങ്ങള്‍ പരസ്പരം ബോധനം ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു (അല്‍അന്‍ആം 70, 112). ഖുര്‍ആന്‍ പരിചയപ്പെടുത്തിയ മനുഷ്യരില്‍പെട്ട ഈ ചെകുത്താന്മാരാണ് നവമുതലാളിത്തത്തിന്റെ ഏജന്റുമാരായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്.
അനാവശ്യമായവ അത്യാവശ്യമാക്കി നമ്മുടെ മുന്നിലെത്തിക്കാന്‍ മോഹങ്ങളില്‍ ഇരകളെ കോര്‍ത്ത് എല്ലാവഴികൡലും ഇവര്‍ പതിയിരിക്കുന്നു. നാമെന്ത് സ്വപ്‌നം കാരണം എന്നുപോലും തീരുമാനിക്കുന്നത് ഇവരാണ്. ഇക്കിളിപ്പെടുത്തിയും ആടിപ്പാടിയും അത് വരും, വിനോദങ്ങളായും കളികളായും നാമതിനെ പുല്‍കും. ഉപയോഗം കഴിഞ്ഞശേഷം വലിച്ചെറിയുന്ന (സ്വന്തം മാതാപിതാക്കളെപ്പോലും) ഒരു സംസ്‌കാരം സൃഷ്ടിച്ചെടുത്ത, കുടുംബമെന്ന കൂട്ടായ്മ ശിഥിലമാക്കിയ ദുര്‍ബോധനങ്ങള്‍, അശ്ലീലതയെയും ആഭാസത്തരങ്ങളെയും അക്രമങ്ങളെയും ആസൂത്രിതമായി പ്രചരിപ്പിക്കുക കൂടി ചെയ്യുന്നുണ്ട്.
മൂലധനമിറക്കി രാഷ്ട്രങ്ങളെ കീഴ്‌പ്പെടുത്തുന്ന ഇവര്‍, പരസ്യമൊഴുക്കിയും ഉല്‍പന്നമിറക്കിയും മസ്തിഷ്‌കങ്ങളെ കീഴ്‌പ്പെടുത്തുന്നു. മനുഷ്യസഹജമായ അസൂയ, പൊങ്ങച്ചം, മേനിനടിക്കല്‍, ആര്‍ത്തി, അഹങ്കാരം, ഞാനെന്ന ഭാവം തുടങ്ങിയ പൈശാചികതകളെ അവനറിയാതെ മനസ്സിലേക്ക് ദുര്‍മന്ത്രണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.
ഈ പിശാച് പിന്നെ സൃഷ്ടിച്ചെടുത്തത് ആര്‍ത്തിയോടെ എല്ലാം വാരിക്കൂട്ടുന്ന മനുഷ്യനെയാണ്. ഏത് മാര്‍ഗത്തിലൂടെയും ഭൂമിയില്‍ സ്വര്‍ഗം പണിയാന്‍ നെട്ടോട്ടമോടുന്ന ‘തകാസുര്‍’
ബാധിച്ച മനുഷ്യന് സഹജീവികളോടുള്ള ബന്ധംപോലും വിസ്മരിക്കുന്നു. ബന്ധുക്കള്‍ ശത്രുക്കളായി മാറുന്നു. ആര്‍ത്തിയുടെ മൂര്‍ത്തമായ. പ്രതീകമായി ഖുര്‍ആന്‍ പരിചയപ്പെടുന്നത് ‘ഖാറൂനെ’യാണ്. അഭിനവ ഖാറൂനുമാരെക്കണ്ട് നാമും പറഞ്ഞുപോകുന്നു ‘ഇതുപോലെ സമ്പത്ത് എനിക്കും ലഭിച്ചിരുന്നുവെങ്കില്‍’ എന്ന്.
ആര്‍ത്തിയാല്‍ സകലബാങ്കിലും അക്കൗണ്ട് തുടങ്ങുന്ന മനുഷ്യന് ബാങ്ക് ബാലന്‍സും ഷെയര്‍മാര്‍ക്കറ്റിലെ സെന്‍സെക്‌സ് സൂചികയും എണ്ണിത്തിട്ടപ്പെടുത്തി വെച്ചുകൊണ്ടേയിരിക്കും. 
‘അതിലവന്‍ മേനി നടിക്കും, അതവനെ ശാശ്വതനാക്കുമെന്നവന്‍ വൃഥാ വിശ്വസിക്കും’ (സൂറതുല്‍ഹുമസ). ആധുനിക മുതലാളിത്തത്തിന്റെ ധനപൂജയെക്കുറിച്ച് ഖുര്‍ആന്‍ സൂക്തങ്ങളെ ഇത്ര നന്നായി വിശദീകരിക്കാന്‍ പറ്റിയ കാലഘട്ടം വേറെ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. ലക്ഷങ്ങള്‍ കയ്യിലുള്ളവനെ ‘ലക്ഷപ്രഭു’വെന്നും കോടികള്‍ സമ്പാദിച്ചവനെ ‘കോടീശ്വര’നെന്നും വിളിക്കുന്ന ഭാഷാപ്രയോഗംപോലും മുതലാളിത്ത ധനപൂജയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. മുകളില്‍ പരുന്തുപോലും പറക്കാത്ത പണത്തിന് താഴെയാണവന്‍ ഈശ്വനെപ്പോലും പ്രതിഷ്ഠിക്കുന്നത്. ധൂര്‍ത്തും ദുര്‍വ്യയവുമാണ് സമൂഹത്തിലെ സ്റ്റാറ്റസിന്റെ നിദാനം എന്നുപോലും നാം ദുര്‍ബോധനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.
ആവശ്യം, അത്യാവശ്യം, അനാവശ്യം എന്നിങ്ങനെ സാമ്പത്തിക വ്യയങ്ങളെ തിരിച്ചറിയുന്നേടത്ത് അഞ്ചുനേരം നമസ്‌കരിക്കുന്ന വിശ്വാസിക്ക് പിഴവ് പറ്റുന്നു. സ്വഹാബിവര്യന്മാരുടെ ത്യാഗത്തിന്റെ മഹിതചരിത്രം പറഞ്ഞും കേട്ടും ആവേശം കൊള്ളുന്ന ഇസ്‌ലാമിക പ്രവര്‍ത്തകര്‍ തന്നെ ഈ ദുരവസ്ഥയില്‍ അകപ്പെടുന്നു. സമൂഹത്തിലെ സ്റ്റാറ്റസിന്റെ അളവുകോല്‍ വെച്ച് നാം നമ്മെത്തന്നെ അളക്കുന്നു. അനാവശ്യങ്ങള്‍ നമ്മുടെ അത്യാവശ്യങ്ങളായി മാറുന്നു. വീട് മോടിപിടിപ്പിച്ചില്ലെങ്കില്‍ ആഢംബരകാറുകള്‍ വാങ്ങിയിട്ടില്ലങ്കില്‍ നാടടക്കി വിളിച്ച് വിഭവസമൃദ്ധമായ ഭക്ഷണമൊരുക്കി കല്യാണം കഴിച്ചില്ലെങ്കില്‍ നമ്മുടെ സ്റ്റാറ്റസിനെ അത് ബാധിക്കുമെന്ന തരത്തിലേക്ക് വിശ്വാസിയുടെ മാനസിക വ്യാപാരങ്ങള്‍ കൊണ്ടെത്തിക്കുന്നതില്‍ പിശാചിന്റെ ദുര്‍ബോധനങ്ങള്‍ വിജയിച്ചു. സ്റ്റാറ്റസ് നിലനിര്‍ത്താന്‍ പലിശയ്ക്ക് പണമെടുത്ത് ഒടുവില്‍ കടക്കെണിയിലായി ആത്മഹത്യയില്‍ അഭയം പ്രാപിക്കുന്നവരും നിരവധിയാണ്.
നൈമിഷികമായ ചില സൗകര്യങ്ങള്‍ നല്‍കി പ്രയോജനമില്ലാത്തതും ദോഷഫലങ്ങള്‍ ഉള്ളതുമായ ഒരു സുഖഭോഗ സംസ്‌കാരം സൃഷ്ടിക്കുന്നതില്‍ ഈ ദുര്‍ബോധനങ്ങള്‍ വിജയിച്ചു. തിന്നുന്നതിനോ, കാണുന്നതിനോ ആസ്വദിക്കുന്നതിനോ ഒന്നും പരിധിയില്ല. കഴിയുന്നത്ര കൂടുതല്‍ വേഗത്തില്‍ കൂടുതല്‍ ലാഭത്തില്‍ കൂടുതല്‍ വലുപ്പത്തില്‍ എന്നൊരു തത്വം നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നു. വിദ്യാഭ്യാസവും ആരോഗ്യസേവന മേഖലകളെല്ലാം തന്നെ ഈയൊരു തത്വത്തിന്റെ മൂശയില്‍ നാം തന്നെ വാര്‍ത്തെടുത്തു.
സമുദായത്തിന്റെ പോലും കലാലയങ്ങള്‍ കച്ചവടകേന്ദ്രങ്ങളായും ധര്‍മാശുപത്രികള്‍ അറവുശാലകളായും പരിണമിച്ചു. സൂപ്പര്‍ സ്‌പെഷ്യാലിറ്റി ആശുപത്രികളെയും അവിടെയുള്ള സൈക്കോളജിസ്റ്റുമാരെയും അവരുടെ മുമ്പില്‍ മനസ്സുതുറക്കാനായി ക്യൂ നില്ക്കുന്ന സാധാരണ ജനങ്ങളെയും സൃഷ്ടിക്കുന്നത് ഈ ദുര്‍ബോധനങ്ങളുടെ ഭീകരമായ മാനസികാവസ്ഥയാണ്. ‘ആര്‍ത്തിയുടെ മതം’ സൃഷ്ടിച്ചെടുത്ത ഈ ദുര്‍ബോധനങ്ങള്‍ ഉപഭോഗസംസ്‌കാരത്തിന്റെ തത്വശാസ്ത്രത്തെയും സൃഷ്ടിക്കുകയുണ്ടായി. ഇവ രണ്ടിലും മനുഷ്യനെ അകപ്പെടുത്തുന്ന ടെക്‌നോളജിയും സൃഷ്ടിച്ചു. ടെക്‌നോളജി മനുഷ്യനെ അടിമയാക്കി. മുമ്പ് മനുഷ്യന് കൊത്തിയുണ്ടാക്കിയ വിഗ്രഹങ്ങള്‍ മനുഷ്യനെ അടിമയാക്കിയതുപോലെ തന്നെ.
മനസ്സിന്റെ സകലമാന ദൗര്‍ബല്യങ്ങളെയും ചൂഷണം ചെയ്ത് നാമറിയാതെ ജാഹിലിയ്യത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്ന ഈ ദുര്‍മന്ത്രണങ്ങളെ നേരിടാന്‍ ആദര്‍ശത്തിന്റെ പടച്ചട്ടയണിഞ്ഞാണ് പോര്‍ക്കളത്തിലേക്കിറങ്ങേണ്ടത്. ആധുനിക ജാഹിലിയ്യത്തുകളെല്ലാം സാംസ്‌കാരിക മുതലാളിത്തത്തിന്റെ ജാരസന്തതികളാണെന്ന തിരിച്ചറിവോടുകൂടി. ദൂര്‍മന്ത്രണങ്ങള്‍ക്ക് കീഴടക്കാനാവാത്ത മനസ്സില്‍ സകലജാഹിലിയ്യത്തുകളെയും വിചാരണചെയ്ത് ജീവിതശീലങ്ങളെ മാറ്റിപ്പണിയണം. സ്വഹൃദയങ്ങളില്‍ നിന്നും കുടുംബങ്ങളില്‍ നിന്നും സമരങ്ങളുയരണം.
ആര്‍ത്തി, ദുര, സ്വാര്‍ഥത, ധൂര്‍ത്ത്, ദുര്‍വ്യയം തുടങ്ങിയ ഭൗതിക താല്പര്യങ്ങളില്‍ നിന്ന് മോചനം നേടി ദൈവഭക്തനായ മനുഷ്യനിലേക്കുള്ള പ്രയാണങ്ങളില്‍ തടസ്സമായി നില്ക്കുന്നതെന്തായാലും സ്വന്തം ഇച്ഛയോടുള്ള ജിഹാദിലൂടെ അവയെല്ലാം തട്ടിമാറ്റാന്‍ വിശ്വാസിക്ക് കഴിയും.
മനുഷ്യനിര്‍മിത പ്രത്യയശാസ്ത്രവും ആദര്‍ശങ്ങളും വിസ്മൃതിയിലാവുമ്പോള്‍ സാംസ്‌കാരികമായിത്തന്നെ ഒരു ഖുര്‍ആനിക ബദല്‍ ഉയര്‍ത്തിപ്പിടിക്കാന്‍ നമുക്ക് സാധിക്കണം. തിന്മയിലേക്ക് പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന മനസ്സില്‍
നിന്നും, കുറ്റപ്പെടുത്തുന്ന മനസ്സാക്ഷി 
യിലൂടെയും കടന്നുപോകുന്ന മനസ്സിനെ മാറ്റിപ്പണിത് സമാധാനമടഞ്ഞ മനസ്സിലേക്ക് 
ഉയരാന്‍ മനുഷ്യന് കഴിയും. ഈ ഖുര്‍ആനിക ബദല്‍ തന്നെയാണ് ആധുനിക മനശ്ശാസ്ത്രവും മുന്നോട്ട് വെയ്ക്കുന്നത്. മനസ്സിന്റെ താളക്രമങ്ങളെ ഖുര്‍ആനിക മനശ്ശാസ്ത്രത്തിലൂടെ മനസ്സിലാക്കിയും ശരീരത്തിന്റെ ഭൗതിക രാസമാറ്റങ്ങളെ ആധുനിക വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെയും ടെക്‌നോളജിയുടെയും സഹായത്തോടെയും തിരിച്ചറിഞ്ഞും ചികിത്സിക്കുകയാണ് വേണ്ടത്.
‘ഐശ്വര്യമെന്നാല്‍ ഭൗതിക വിഭവങ്ങളിലെ ധാരാളിത്തമല്ല, മറിച്ച് മാനസിക സംതൃപ്തിയാണ്’ (ഹദീസ്).’മാനസിക സംതൃപ്തി നേടാന്‍ നിങ്ങളെക്കാള്‍ താഴെയുള്ളവരിലേക്ക് നോക്കണം’ (ഹദീസ്). ഇല്ലാത്തവന് കൊടുക്കുക എന്ന സംസ്‌കാരം വളര്‍ത്തിയെടുക്കണം, താമസിക്കാന്‍ കൊട്ടാരം പണിയുമ്പോള്‍ അത് പിശാചിനുള്ള വീടാണെന്നും അഗതിക്ക് സ്വന്തം കാശുകൊണ്ട് വീടുപണിത് നല്‍കുമ്പോള്‍ അത് സ്വര്‍ഗത്തില്‍ തന്റെ ഭവനമൊരുക്കലാണെന്നും ചിന്തിക്കാന്‍ കഴിയുമ്പോള്‍ വിശ്വാസി കൂടുതല്‍ ശക്തനാവുന്നു.
പലിശയിലാറാടുന്ന മുതലാളിത്ത സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയ്‌ക്കെതിരെ പലിശരഹിത ബാങ്കിംഗ് രീതികളും സകാത്തിലധിഷ്ഠിതമായ മഹല്ല് സംവിധാനങ്ങളും രൂപപ്പെടുത്തണം. പരുക്കന്‍ ജീവിത ശീലങ്ങള്‍ മനപ്പൂര്‍വം തന്നെ നമ്മുടെ കുട്ടികളെ പരിശീലിപ്പിക്കണം. ഏത് ദുര്‍ബോധനത്തില്‍ നിന്നുമുള്ള രക്ഷയുടെ ചികിത്സ(റുഖിയ്യ ശറഇയ്യ), അല്ലാഹുവിലേക്കുള്ള മടക്കമാണ്. ഖുര്‍ആനിനെ ജീവിതമാക്കലാണ് ജീവിതം സമരവും ആരാധനയുമാകുമ്പോള്‍(ജിഹാദ്, ഇബാദത്ത്). അവിടെ മനുഷ്യരിലോ ജിന്നിലോ പെട്ട പിശാചുക്കള്‍ക്ക് യാതൊരു സ്ഥാനവും ഉണ്ടാകില്ല.